The Effects of a Shortened Mindfulness Training on Mindfulness, Experiential Avoidance, Regulatory Emotional Self-Efficacy, Self Transcendence, and Quality of Life
in Older Adults.


Aart Verheul



Summary
Background: Research has shown repeatedly how the 8-week Mindfulness-Based Stress Reduction programm (MBSR) had positive effects on aspects of well-being. As yet there have been few publications on the effects of (shortened) mindfulness training on well-being in older adults.
Aim: The aim was to study the effects of a shortened (6-week) MBSR training on mindfulness, experiential avoidance, regulatory emotional self-efficacy, self transcendence, and the Quality of Life subscales physical well-being, psychological well-being, and environmental satisfaction, in older adults.
Participants, procedure, design: A press release made readers aware of an experimental mindfulness training for citizens of 65 years of age and older. In a randomised pretest-posttest design with a wait list control group, 49 persons – 40 women en 9 men – completed the training. The experimental group consisted of 27 participants, the wait list control group of 22. The average age was 73 years. Participants did not suffer from serious well-being problems. Before, directly after, and 3 weeks after the training, participants completed the following questionnaires.
Measures: Levels of mindfulness were measured using the Mindful Attention Awareness Scale (Schroevers et al., 2008), experiential avoidance by the Acceptance & Action Questionnaire (Jacobs et al., 2008), regulatory emotional self-efficacy was measured by the Affective Self-Regulatory Scale (Bandura et al., 2003), self transcendence by the Existential Fulfillment Scale (Loonstra et al., 2007), and the Quality of Life subscales physical well-being, psychological well-being, and environmental satisfaction were measured using the Abbreviated World Health Organisation Quality of Life (WHO, 1998).
Results: Psychological well-being was significantly improved directly after training, particularly due to more enjoyment of life and less negative feelings and moods. This effect on psychological well-being was partly decreased 3 weeks after the training. The expected positive effects on the other variables were not significant (self transcendence, physical well-being, regulatory emotional self-efficacy, experiential avoidance, and mindfulness) or failed to occur (environmental satisfaction).
Conclusion: A shortened mindfulness training can have a positive effect on the psychological well-being of older adults, particularly due to more enjoyment of life and less negative feelings and moods. In continuation of a shortened mindfulness training for older adults some refresher training sessions seem sensible. Limitations of this study are mentioned: a small sample size, relatively high initial scores, and a selection bias caused by high socioeconomic status. Further research on the effectiveness of shortened MBSR training in older adults is recommended, as well as research on the influence of age and well-being on self report measures of mindfulness and other psychological scales.

Keywords: mindfulness, training, intervention, MBSR, older adults, elderly, age, experiential avoidance, regulatory emotional, self-efficacy, emotions, self transcendence, Quality of Life, psychological, physical, spiritual, well-being, environmental satisfaction.


- Bandura, A., Caprara, G.V., Barbaranelli, C., Gerbino, M., & Pastorelli, C. (2003). Role of affective self-regulatory efficacy in diverse spheres of psychosocial functioning. Child Deveploment, 74, 769-782.
- Jacobs, N., Kleen, M., Groot, F. de, & A-Tjak, J. (2008). Het meten van experiëntiële vermijding: De Nederlandstalige versie van de Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II). Gedragstherapie, 41, 349-361.
- Loonstra, B., Brouwers, A., & Tomic, W. (2007). Conceptualization, construction and validation of the Existential Fulfillment Scale. European Psychotherapy, 7, 5-18.
- Schroevers, M., Nyklícek, I., & Topman, R. (2008). Validatie van de Nederlandstalige versie van de Mindful Attention Awareness Scale (MAAS). Gedragstherapie, 41, 225-240.
- World Health Organisation, Programme on Mental Health (1998). WHOQOL-BREF: Introduction, administration, scoring and generic version of the assessment. Geneva: WHO.
- Young, L. A., & Baime, M. J. (2010). Mindfulness-Based Stress Reduction: Effect on emotional distress in older adults. Complementary Health Practice Review, 15, 59-64.


De betreffende mindfulness training en thesis daarover vindt u hier in een Word-document. Downloaden: met rechter muisknop selecteren 'Doel opslaan als...'



Het Effect van een Verkorte Mindfulness Training bij Ouderen op Mindfulness, Experiëntiële Vermijding, Self-Efficacy in het Omgaan met Emoties, Zelftranscendentie, en Quality of Life.
Aart Verheul

Samenvatting
Achtergrond: Onderzoek heeft meermaals aangetoond dat het 8-weekse Mindfulness-Based Stress Reduction programma (MBSR) positieve effecten heeft op aspecten van het welzijn. Over de effecten van (kortere) mindfulness trainingen op het welzijn van ouderen is nog weinig gepubliceerd.
Doel: Het onderzoeken van de effecten van een verkorte (6-weekse) MBSR training bij ouderen op mindfulness, experiëntiële vermijding, self-efficacy in het omgaan met emoties, zelftranscendentie, en de Quality of Life subschalen fysiek welzijn, psychologisch welzijn, en tevredenheid met de omgeving.
Deelnemers, procedure, onderzoeksontwerp: Een persbericht maakte lezers attent op een experimentele mindfulness training voor 65-plussers. In een gerandomiseerd pretest-posttest design met controle-wachtgroep voltooiden 49 personen – 40 vrouwen en 9 mannen – de training. De experimentele groep bestond uit 27 respondenten, de controle-wachtgroep uit 22. Deelnemers waren gemiddeld 73 jaar oud en hadden geen ernstige welzijnsproblemen. Men vulde voorafgaand aan, direct na, en 3 weken na de training de volgende vragenlijsten in.
Meetinstrumenten: Het niveau van mindfulness is gemeten met de Mindful Attention Awareness Scale (Schroevers et al., 2008), experiëntiële vermijding met de Acceptance & Action Questionnaire (Jacobs et al., 2008), self-efficacy in het omgaan met emoties werd gemeten met de Affective Self-Regulatory Scale (Bandura et al., 2003), zelftranscendentie met de Existential Fulfillment Scale (Loonstra et al., 2007), en de Quality of Life subschalen fysiek welzijn, psychologisch welzijn, en tevredenheid met de omgeving werden gemeten met de Verkorte World Health Organisation Quality of Life (WHO, 1998).
Resultaten: Psychologisch welzijn bleek direct na de training significant verbeterd te zijn, met name doordat men meer van het leven genoot en minder negatieve gevoelens en stemmingen had. Dit effect op psychologisch welzijn was 3 weken na de training gedeeltelijk afgenomen. De verwachte positieve effecten op de andere variabelen waren niet significant (zelftranscendentie, fysiek welzijn, self-efficacy in het omgaan met emoties, experiëntiële vermijding, en mindfulness) of bleven uit (tevredenheid met de omgeving).
Conclusie: Een verkorte mindfulness training kan een positief effect hebben op het psychologisch welzijn van ouderen, met name doordat men meer van het leven geniet en minder negatieve gevoelens en stemmingen heeft. Als vervolg op een verkorte mindfulness training voor ouderen lijken enige opfristrainingssessies zinvol. Kanttekeningen bij het onderzoek waren onder meer: een kleine groepsgrootte, relatief hoge beginscores, en een selectiebias door een hoge sociaal-economische status. Verder onderzoek naar de effectiviteit van verkorte MBSR trainingen bij ouderen wordt aanbevolen, evenals onderzoek naar de invloed van leeftijd en welzijn op zelfrapportage metingen van mindfulness en andere psychologische schalen.

Zoektermen: mindfulness, training, intervention, MBSR, older adults, elderly, age, experiential avoidance, regulatory emotional, self-efficacy, emotions, self transcendence, Quality of Life, psychological, physical, spiritual, well-being, environmental satisfaction.


Inhoudsopgave

Samenvatting ......................... 4
Summary ............................... 6

I Inleiding ......................... 9

II Methode
Onderzoeksontwerp ................. 17
Deelnemers ........................ 17
Meetinstrumenten ................ 19
Procedure ........................ 22
Interventie ........................ 23
Analysemethoden ................... 24

III Resultaten
Betrouwbaarheid v.d. Schalen ....... 27
Voormeting ......................... 29
Gemiddelden en Cohen’s d’s ........... 30
Effecten op de 1e Nameting ........... 32
Effecten op de 2e Nameting ........... 34
Kwalitatieve Data ............... 35

IV Discussie ....................... 37

Literatuurverwijzingen ............... 45

Bijlage 1: Tekst van persbericht ..... 49
Bijlage 2: Registratieformulier ..... 50
Bijlage 3: Trainingsprogramma ..... 51
Bijlage 4: Formulier Thuis oefenen ..... 52
Bijlage 5: Vragenlijst ................. 54


© Aart Verheul, 2012. Email: info@kompasco.nl




De betreffende mindfulness training en thesis daarover vindt u hier in een Word-document. Downloaden: met rechter muisknop selecteren 'Doel opslaan als...'



In januari 2012 startte de Cursus Mindfulness voor 65+.
Het cursusprogramma was gebaseerd op het bekende MBSR programma, dat o.a. in een wetenschappelijk onderzoek onder 141 ouderen (Young & Baime, 2010) een positief effect bleek te hebben op o.a. gespannenheid, emoties, depressie en vermoeidheid. Aart Verheul (1962) ontwikkelde een compact en toegankelijk cursusprogramma in het kader van de masterstudie (Gezondheids-) Psychologie, onder supervisie van dr. André Brouwers van de Open Universiteit Nederland, die hij met lof afrondde in mei 2012.


Enkele reacties op deze Cursus Mindfulness, januari/april 2012:

  • - De cursus is een goede steun om meer rust in mijn leven te ervaren, en acceptatie van 'Zo is het'. In vele opzichten als erg prettig ervaren. (Elsa, 72 jr)

  • - Het confronteert me met mezelf op een geruststellende manier. Ik merk dat ik vaak opgejaagd, veel in mijn hoofd ben. Met 'mindfulness' zak ik a.h.w. vredig in mezelf. (Elske, 74 jr)

  • - Ik leer steeds meer in het hier en nu te leven. De lessen waren perfect georganiseerd en heel goed begeleid, met veel voorbeelden. (Miny, 72 jr)

  • - Tijdens de oefeningen heb ik het gevoel in een rustiger en vrijere omgeving te zijn. (Joop, 80 jr)

  • - Ik ben me meer bewust geworden van de wenselijkheid om praktisch bezig te zijn, en aandacht te geven aan je lichaam en processen daarin. (Jan, 68 jr)

  • - Ik ben bewuster over 'dingen' na gaan denken, daardoor tot andere/positieve conclusies gekomen, en breng die in de dagelijkse dingen van mijn leven. (Gelske, 77 jr)

  • - Op een meer open wijze het leven en de mensen tegemoet treden. (Thijs, 85 jr)

  • - Ik kan beter ontspannen en voel mij meer in het leven staan. Bewuster. (Diana, 72 jr)

  • - Ik heb opvallende veranderingen opgemerkt bij mijzelf, zelfs in zo korte tijd. Minder emotioneel reageren, oplettender zijn naar anderen toe. Beter luisteren en minder snel oordelen. (Christine, 69 jaar)

  • - De cursus heeft deuren geopend. Ik ben nu in staat om de hektiek te boven te komen, daar afstand van te nemen en tot rust te komen. Slaap beter, want heb veel minder last van gepieker. (Marijke, 80 jaar)

  • - Ik ben me meer bewust van rust in mezelf. Die rust kan ik nu ook zelf creëren. Dat is een mooi resultaat. (J., 74 jaar)

  • - De cursus biedt mogelijkheden om knelpunten in mijn leven op te lossen of op z'n minst minder knellend te maken. (Robert, 75 jaar)

  • - Ik geniet meer - ben me meer bewust - van de kleine dingen om me heen. Ik besteed daar dus meer tijd aan. (Ria, 68 jr)

  • - Stress situaties makkelijker te benaderen en te beleven. Rustgevende situaties nog bewuster te beleven. (Hans, 71 jaar)

  • - Ik heb 'geleerd' met bewustzijn de dingen te doen die gedaan 'moeten' worden. (Marleen, 75 jr)

  • - De cursus werd heel rustig en bewust gegeven. Ik realiseer me dat we handvaten aangereikt krijgen maar dat je het toch voornamelijk zelf moet doen door oefening. Daarvoor is de CD een hele nuttige richtlijn! (Daisy, 65 jaar)

  • - Prettig en een soort thuiskomen. Ik heb me op mijn gemak gevoeld. Ik ben me bewuster geworden van mijn gedachten, zowel fijne als onprettige gedachten. (C., 65 jaar)

  • - Tijdens nerveuze en chaotische situaties stel ik me nu vaker de vraag 'Waar ben ik mee bezig', waardoor ik bewuster en systematischer ga handelen. Gevolg: een fijner gevoel. (Jenny, 74 jaar)




    • Mindfulness

    In woordenboeken wordt het Engelse woord mindful vertaald met: indachtig; aandachtig; opmerkzaam; oplettend; voorzichtig. Mindfulness is een begrip dat stamt uit de Boeddhistische cultuur, waarin bewust zijn en handelen van belang worden geacht.
    Boekhandels en openbare bibliotheken hebben tegenwoordig vaak een behoorlijk aantal (oefen)boeken op het gebied van mindfulness. Ook op internet is veel informatie over de geschiedenis en de toepassingen van mindfulness te vinden. Hier volgen enige links: